Waar denk jij als eerste aan, als je denkt aan het woord ‘yoga’?

In het tweede gedeelte van de Yoga Soetra’s van Patanjali, die ook wel de vader van yoga wordt genoemd, zijn de acht ledematen van yoga beschreven. Binnen deze ledematen worden alle aspecten van yoga behandeld, om als een compleet handboek- of leidraad- te dienen voor ieder die verlichting zoekt door middel van yoga. De volgorde van de ledematen zijn zorgvuldig uitgekozen waarbij je zonder voorgaande stappen niet verder zou komen in je complete yoga beoefening en weg naar verlichting. Ondanks dat over elke ledemaat op zich een boek geschreven kan worden, zijn ze hier kort en bondig weergegeven zodat jij je yoga tot meer dan enkel een fysieke beoefening kan transformeren.

Yama’s

Patanjali begint met vijf Yama’s: geloften of geboden van zelfonthouding.

Ahimsa is de eerste Yama, en staat voor geweldloosheid. Omdat geweldloosheid een breed begrip is, kan je voor jezelf bepalen wat dit voor jou inhoudt. Ahimsa is de reden dat veel yoga beoefenaars een vegetarische of veganistische leefstijl kiezen, en proberen hun ecologische voetafdruk te beperken. Echter geldt geweldloosheid niet enkel voor anderen, maar juist ook voor jezelf, bijvoorbeeld wanneer je een keuze maakt met de overweging om beter voor jezelf te zorgen.

Satya is de tweede Yama, en staat voor eerlijkheid. Eerlijkheid in je gedrag, je gedachten en je intenties. Het principe van Satya wordt ook ondersteund vanuit het boeddhisme, waarin wordt gezegd “Before you speak, let your words pass through three gates: Is it true? Is it necessary? Is it kind?”.

Niet stelen en niet begeren valt onder Asteya, en horen indirect bij geweldloosheid en eerlijkheid, want wanneer je steelt doe je iemand geweld aan en ben je niet eerlijk bezig. Asteya gaat niet alleen over het niet stelen van eigendommen, maar ook het stelen van iemands aandacht of ideeën.

Brahmacharya is het vierde deel van de vijf Yama’s, en betekent het leven in matigheid. Wanneer we ergens het woord ‘te’ voor plakken, zorgt dit vaak ook voor lijden – te snel, te langzaam, te veel, te weinig. Bramhacharya leert ons genoegen te nemen met het nodige waardoor we onze energie kunnen bewaren voor het bereiken van het hogere.

De laatste Yama is Aparigraha, wat staat voor het vrij zijn van hebzucht en vrij te zijn van verlangens. Dit gaat hand in hand met het dankbaar zijn voor wat we hebben, en het losmaken van begeerte van zowel materiële als immateriële goederen.

Niyama’s 

Wanneer je deze geloften en geboden volgt, zijn er gedragsregels die je hiermee kunnen helpen genaamd de vijf Niyama’s.

Saucha is de eerste Niyama en staat voor zuiverheid en reinheid, en gaat veel verder dan alleen fysieke reinheid. Wanneer wij gedachten hebben van geweld, ondankbaarheid of hebzucht zorgt dit voor geestelijke verontreiniging waardoor wij onze fysieke yoga oefeningen niet verder komen. Om Saucha te bevorderen zijn er verschillende technieken mogelijk, die zowel lichaam als geest reinigen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld Kappalabhati ademhaling of het reinigen van je neus-en voorhoofdholte door middel van een Neti.

De tweede Niyama is Santosa. Santosa is tevredenheid en dankbaarheid voor alles wat we hebben, en voor het moment in ons yoga proces waarin we ons bevinden. Je dankbaarheid kan worden vergroot op het moment dat je minder bezig bent met anderen, en je de aandacht naar binnen richt vanuit een gevoel van tevredenheid. Iedere meester in zijn vak is ooit een beginner geweest, dus wees niet te hard voor jezelf wanneer je voor je gevoel iets nog niet zo goed kan.

Tapas, of discipline, is de derde Niyama. Tapas staat ook wel voor volharding, zelfbeheersing en soberheid. Discipline en volharding is nodig om na het vallen weer op te staan, met nieuwe ervaring en kennis, en het nogmaals te proberen.

De vierde Niyama is Svadhyaya, ofwel zelfbeschouwing en introspectie. Van elke ervaring kunnen we iets leren, en dit kan alleen gedaan worden met zelfreflectie. Introspectie haalt onze aandacht van alles wat buiten ons gebeurt en ons afleidt (social media, contacten, televisie etc.) terug naar binnen om werkelijk te voelen wat er gaande is in onze gedachten.

Isvara Pranidhana is de laatste Niyama en staat voor een overgave en toewijding aan God. Omdat God voor iedereen een ander begrip kan zijn, is deze toewijding en overgave gericht op iets ‘hogers dan jijzelf’: het universum, liefde, je dierbaren. Deze Niyama richt zich op het inzicht dat jij als ego iets hogers dan jijzelf kan dienen, een roeping, een passie. Iets wat jou weg trekt van alles wat binnen het ego zo belangrijk lijkt zoals status en geld, en brengt naar een plek van overgave aan het mystieke deel van het leven.

Asana
De asana’s zijn de fysieke houdingen binnen de yoga, en zijn misschien wel de bekendste vorm van de oefening van yoga. Door de fysieke houdingen zal het lichaam soepeler en sterker worden en zal energie weer gaan stromen waardoor oude emoties en trauma’s los kunnen komen. Wanneer ons lichaam niet in harmonie is, zal dit vanzelfsprekend effect hebben op het beoefenen van meditatie en het bereiken van verlichting. Daarom is asana een belangrijk deel van yoga.

Pranayama 

Pranayama staat voor het vergroten van de levenskracht door ademhalingsoefeningen. Pranayama reguleert de energiestroom door het lichaam en zorgt voor harmonie en balans tussen lichaam en geest. Daarnaast zorgt een juiste manier van ademhaling voor het afvoeren van afvalstoffen in het lichaam. Een buikademhaling kan je helpen om je kalmer te voelen en kan helpen bij het verminderen van stress.

Pratyahara

Patanjali heeft Pratyahara als vijfde ledemaat toegevoegd, en bedoeld hiermee het terugtrekken van de zintuigen van buiten naar binnen. De zintuigen zijn naar buiten gericht: het horen, het zien, het ruiken. Hiermee wordt ook onze energie naar buiten gericht, waardoor veel energie verloren gaat. Pratyahara richt zich op de aandacht naar binnen te brengen. Een voorbeeld kan zijn door het horen van een geluid te gebruiken als methode om je aandacht volledig in het hier en nu te brengen, en voor een moment stil te zijn en te ervaren hoe jij op dat moment in je vel zit. Een fijne asana om te gebruiken voor Pratyahara zijn bijvoorbeeld voorover buigingen, waarbij de ogen dicht zijn en je jezelf helemaal afzondert van alles buiten je.

Dharana

Dharana, de zesde ledemaat van yoga, staat voor concentratie of een fixatie op een punt of onderwerp. Dharana is deel van de drie delen van Patanjali’s ledematen die zorgen voor de hoogste stadia van concentratie om verlichting te bereiken.

Dhyana
Meditatie valt onder Dhyana.  Mediteren betekent ook wel het gedurende langere tijd stil en gefocust zijn met een alert bewustzijn. Bij Dhyana is de ruimte tussen subject ten object verdwenen, waardoor de tijd van stilte en opname in de ‘flow’ steeds langer worden. Dit is een stapje verder van Dharana, waarbij meditatie wordt bereikt door concentratie.

Samadhi

Het laatste stadium is de samensmelting of ‘absorptie’ van de persoon in het geheel. Een eenheid van mens met het hogere, wat ook wel als verlichting wordt gezien. De staat van Samadhi kan niet worden beschreven als ervaring, maar eerder als een compleet harmonieuze geestestoestand.

Anouk Snelders is afgestudeerd als diëtiste en haar passie ligt bij een holistische benadering van lichaam en geest. Na het jarenlang beoefenen van verschillende vormen van yoga besloot zij in 2015 dat zij zich meer wou verdiepen in yoga, waarna zij een opleiding tot Ashtanga Vinyasa yogadocent is gaan volgen en heeft afgerond. Sindsdien heeft zij lessen gegeven in Amsterdam, Zaanstad en Haarlem en is yoga en lesgeven een groot deel van haarzelf geworden.